Zaloguj Search

Dzwonnice loretańskie w Polsce

Kult Matki Bożej Loretańskiej i zwyczaj budowania replik Świętego Domku z Loreto rozpowszechnił się w Polsce w XVII w. i trwał przez cały wiek XVIII. W tym czasie coraz liczniejsze były też  pielgrzymki do Loreto, z których przywożono m.in. dzwonki mające odpędzać złe moce, a także rozpędzać chmury burzowe i powstrzymywać związane z nimi nieszczęścia. W tym samym czasie w świątyniach jeden dzwon, zazwyczaj najmniejszy, poświęcany był niekiedy w intencji zażegnywania żywiołów. Miał nawet nieraz napis fulgura frango czyli „rozłamuję pioruny”. Władze kościelne starały się stopniowo eliminować wiarę w cudowną moc przedmiotów, w amulety i talizmany, dlatego w końcu zakazano używania dzwonów kościelnych do rozpędzania burzy.  Nie wyeliminowało to jednak ludowej wiary w cudowną moc dzwonków loretańskich i w XVIII w. zaczęto budować po wsiach dzwonnice z dzwonami poświęconymi Matce Bożej Loretańskiej. Ich głos miał nie tylko ostrzegać przed pożarem – ludzie wierzyli, że dzwonek loretański odstrasza płanetników – złe duchy ściągające z nieba pioruny i grad. Z czasem przypominał on również o odmawianiu modlitwy „Anioł Pański”, wzywał ponadto do gaszenia pożaru oraz na codzienne nabożeństwa majowe i różańcowe. Wiara w dzwonki loretańskie i związane z nimi zwyczaje rozwinęła się głównie  na Podhalu, Orawie i Żywiecczyźnie.  Większość z nich została zbudowana w XIX w. lub na początku XX stulecia. Wiele dzwonnic loretańskich, zwanych też burzówkami, istnieje tam do dziś – poniżej je prezentujemy. Część z nich to rekonstrukcje dawnych obiektów, które uległy zniszczeniu, np. przez silne wiatry a część przeszła gruntowne remonty. Niestety nie we wszystkich kaplicach znajdują się dzwony (większość oryginalnych przetopiona została podczas II wojny światowej) i nie wszystkie z nich można już usłyszeć.

 

Międzybrodzie Żywieckie, gm. Czernichów, woj. śląskie

Zbudowana w 1928 r. Znajduje się na wysokości 600 m. n.p.m. na zboczu góry Żar, przy drodze prowadzącej na szczyt. Ma konstrukcję słupową, z niewielkim daszkiem ochraniającym mały dzwonek. Wewnątrz znajduje się ołtarzyk z obrazem Matki Bożej. Codziennie o godzinie 12.00 dzwonnica odzywa się wzywając do modlitwy Anioł Pański.

Zdjęcia: Marek Kowalski